Nepravedno je i nedopustivo osporavanje prava Bunjevaca na lično izjašnjavanje o svojoj nacionalnoj priopadnosti, kao i osporovanje njihovih kolektivnih prava koja su u skladu sa relevantnim zakonima Republike Srbije, jedan je od zaključaka Simpozijuma „Kulture i identitet Bunjevaca“, održanog u zgradi Skupštine Vojvodine. Simpozijum je, pod pokroviteljstvom Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama, organizovao Muzej Vojvodine,a svoja viđenja istorijske sudbine i nacionalnog i kulturnog identiteta Bunjevaca predočilo je više od 30 eminetnih istoričara i drugih naučnih radnika.
„Istrajna borba Bunjevaca za svoj identitet traje svih 330 godina, koliko je prošlo od njihovog dolaska na ove prostore i to zaslužuje i poštovanje, i podršku. Kao što je očuvanje srpskog nacionalnog i kulturnog identiteta primarno strateško opredljenje Pokrajinske vlade,tako ćemo se boriti da se očuvaju i identiteti drugih naroda koji žive u Vojvodini, uključjući, svakako, i Bunjevce “, rekao je na otvaranju Simpozijuma pokrajinski sekretar za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama Miroslav Štatkić.
Osporavanje prava Bunjevaca na samobitnost nepravedno i nedopustivo se, kako je naglašeno u zaključcima„posebno odnosi na hrvatsku nacionalnu manjinu u Srbiji i njene predstavnike, kao i na Republiku Hrvatsku“.Uz konstataciju da su Bunjevci, kao kompaktna etnička grupa u Bačku i Baranju stigli s kraja 17. veka, u zaključcima je naglašeno da su oni, uprkos mađarizaciji, u drugoj polivini 19. stoleća otpočeli svoj nacionalni preporod. U prisajedinjenju vojvođanskih oblasti Kraljevini Srbiji 1918. godine imali su izuzetno značajnu ulogu, da bi između dva svetska rata „preko katoličkog klera, HSS i hrvatske intelignecije koja je u Bačku doseljena iz Zagreba, bili izloženi intenzivnoj hrvatizaciji“.
„Najveći udar na nacionalni identitet, kao i na svoja nacionalna i ljudska prava, Bunjevci su doživeli od kroato-komunističke vlasti socijalističke Jugoslavije, predvođene Josipom Brozom Titom koja je preko vojvođanske policije, odnosno Odeljenja za unutrašnje poslove Glavnog narordno-oslobodilačkog odbora Vojvodine zabranila slobodno nacionalno izjašnjavanje Bunjevaca (kao i Šokaca) i naredila da se od 14. maja 1945. godine svi Bunjevci (kao i Šokci) moraju smatrati Hrvatima. Ovaj akt je asimilatorski pravni akt i suštinski je protivustavan, pa ga treba poništiti“, navodi se u zaključcima Simpozijuma.
Kategorija „Bunjevac“ je, kako se konstatuje, u popisne liste ponovo uvedene tek 1991, da bi se pokazalo da, uprkos zabrani dugoj gotovo pet decenija, veliki broj Bunjevaca nije zaboravio svoj identitet niti želi da ga se odrekne, a tako je, uprkos svim pritiscima, i danas. Administrativno negiranje Bunjevaca i Šokaca i njihovo prisilno tretiranje kao Hrvatanposle Drugog svetskog rata je, navodi se u zaključcima Simpozijuma, bilo i u funkciju razgraničenja između tadašnjih jugoslovenskih federalnih jedinica Hrvatske i Srbije. Zahvaljujući tome, u korist Hrvata je praktično nasilno promenjena etnička slika pre svega Baranje, što je bio jedan od glavnih elemenata da ona uđe u sastav Hrvatske.
