Najstariji istorijski spomenik u Subotici

Iako nije upadljiv, trag najstarijeg istorijskog spomenika u Subotici, deo zida subotičke tvrđave, ipak je poznat starijim sugrađanima. Ovaj spomenik nalazi se u sklopu Franjevačke crkve. Od nekada istorijski veoma značajne subotičke tvrđave, ostali su tragovi i danas, te tako jedan deo zida u okviru Franjevačke crkve i dalje „živi“ i podseća na davno minula vremena. Ovaj zid predstavlja najstariji istorijski spomenik u Subotici, a naši stariji sugrađani znaju da je upravo taj zid istorijski spomenik koji govori o zanimljivoj prošlosti našeg grada. Neki od sugrađana za priču o tvrđavi čuli su još u školskim klupama, dok su drugi pre nekoliko decenija došli u Suboticu, ali priču o subotičkoj tvrđavi nisu zaboravili. Subotičku tvrđavu izgradio je Janoš Pongrac Dengelegi davne 1470.godine, a ona je bila deo mađarskog odbrambenog sistema od turskih napada. Nakon Mohačke bitke 1526.godine, iako je turksa vojska porazila mađarsku, tvrđava je ostala neosvojena. Tek po povratku Turaka, 40-tih godina kada je zauzimaju, subotička tvrđava vek i po bila je deo turske nahije do 17.veka. Subotica postaje deo Habzburskog carstva i u tom periodu u tvrđavi su živeli kapetani, a od 1730.godine tvrđava se preuređuje i postaje Franjevačka crkva. U subotičkom muzeju postoji maketa ove tvrđave, koju je istoričar Geza Vaš na osnovu prikupljenih podataka o tvrđavi uz pomoć maketara izradio. Na osnovu podataka prema dokumentu iz bečkog arhiva, izrađene su dimenzije tvrđave, ali su podaci za visinu građevine upitni, navode iz Muzeja, ova maketa predstavlja pokušaj da se javnosti pokaže kako je to moglo da izgleda.